Dünya Anıtlar Fonu'nun koruma altına aldığı 100 anıt 2006 listesi
Irak Kültür Mirası Alanları
ÜLKE ÇAPINDA, IRAK
On bin yıl önce insan medeniyetinin temelleri, Mezopotamya'nın bulunduğu Dicle ve Fırat nehirleri arasındaki verimli sulak arazilerde atılmıştır ve şimdi buraları, Irak'ın modern devletidir. Sınırları içerisinde, bünyesinde birçok büyük kültürel başarıları barındıran binlerce yıllık insanlık tarihine sahip, tahmini 10.000 bölge bulunur. Sümerlilerin, insanlığın ilk sözcüklerini yazdığı, ilk şehirlerini planladığı ve Babil Kralı Hammurabi'nin bilinen ilk yasayı yürürlüğe koyduğu antik topraklardır buraları. Ardından gelen bin yılda ise Romalı, Arap ve Osmanlı mimar ve mühendislerinin her biri, tapınaklar, okullar ve şehir manzaraları olarak bu sıra dışı mekanda işaretlerini bırakmıştır.
On yıllar boyunca süren siyasi tecrit, İran ile arasında uzayan savaş ve son olarak 2003 yılında başlayan işgal ve devam eden çatışmalar, bu sıradışı mirası tehlikeye atmıştır. Günümüzde eşit oranda öneme sahip, özellikle güney illerinde bulunan antik bölgeler, antik eserlere aç olan uluslararası sanat piyasasını beslemek için gece gündüz demeden çalışan yağmacılar tarafından talan edilirken, Asur başkenti Nineveh, Ur zigguratı, Babil'deki tapınak bölgesi ve Samarra'daki dokuzuncu yüzyıldan kalma spiral minare gibi ünlü bölgeler, şiddete maruz kalmıştır. Kent bölgelerindeki tarihi alanlar da vandalism, yağma ve top ateşinden nasibini almıştır.
Böylesi büyük bir hasara, kolektif kültürel mirasımıza yönelik devam eden tehditlere ve risk altındaki alanların önemine karşılık olarak WMF (Dünya Anıtları İzleme Örgütü), beklenmeyen bir adım atarak tüm Irak'ı 2006 yılının "Tehlike altındaki en önemli 100 Anıt" listesine dahil etmiştir. Ayrıca WMF Getty Conservation Institute ile ortaklara girişilen bir çaba olan ve National Endowment for Humanities (NEH), UNESCO, J.M. Kaplan Fund ve diğer kuruluş ve ilgili vatandaşlar tarafından desteklenen, geride kalanların değerlendirilmesi, dokümantasyonu ve uzun vadeli bir koruma planının hazırlanması için Irak Devleti Antik Eserler ve Miraslar Kurulu (Iraq State Board of Antiquities and Heritage - SBAH) ile çalışmaktadır.
|
